We kunnen niet om de klimaatcrisis heen. Er wordt gesproken over de grootste bedreiging voor de mensenrechten in de 21e eeuw. Toch lijken we ons in het dagelijks leven nog niet echt druk te maken over de klimaatcrisis. Hoe komt dat?
Ontkenning van de wetenschap
Wetenschappers zijn het er over eens dat de huidige klimaatverandering wordt veroorzaakt door de mens. Toch zijn er veel mensen die onder verwijzing naar de IJstijd blijven volhouden dat klimaatverandering iets is van alle tijden en dus niet komt door broeikasgassen.
Milieumaatregelen zijn te duur
Olie is nog steeds veel goedkoper en windenergie is te duur. Bovendien hebben we te weinig alternatieven voor fossiele brandstoffen. Als we altijd zo geredeneerd hadden, stookten we nog steeds op kolen. In de olieprijs zijn de kosten van de bescherming van Venetië tegen het stijgen van het water niet verwerkt. Voordat olie rendabel werd, heeft dit ook miljarden aan onderzoek gekost.
Strategische onwetendheid
Hierboven zijn twee voorbeelden van ontkenning van het klimaatprobleem. Mensen hebben dubbele gevoelens bij persoonlijke of maatschappelijke vraagstukken. Gedragswetenschappers geven aan dat wij mensen dit soort vraagstukken graag oplossen met strategische onwetendheid. Als we niet teveel weten, voelen we ons niet schuldig en hoeven we ons gedrag niet aan te passen. Deze struisvogelpolitiek speelt niet alleen bij het klimaat, maar bijvoorbeeld ook bij het eten van vlees. We eten graag vlees en daarom houden we afstand van de verhalen over intensieve veehouderij en het verband tussen het eten van vlees en het klimaat. Verre reizen maken doen we graag, terwijl vliegen natuurlijk heel erg belastend is voor het milieu. Nog een stap verder is het op de wereld zetten van een kind. Dat is ook erg belastend, maar toch is onze kinderwens sterker. Om de boodschap over het klimaat echt bij mensen binnen te laten komen, moet er dus strategisch gecommuniceerd worden.
Strategische communicatie
Deels bevinden we ons nog in zalige onwetendheid, maar we verduurzamen wel. Steeds meer mensen schaffen zonnepanelen aan en er zijn bouwprojecten rondom gasloos wonen. Ook wordt de aanschaf van een elektrische auto steeds populairder en er zijn initiatieven op het gebied van voedselverspilling. Ons gedrag verandert dus wel, maar dit gaat langzaam en onze motivatie verschilt. Om mensen in beweging te krijgen zullen dus ook verschillende communicatieboodschappen moeten worden ingezet.
Maatschappelijk betrokken
Veel mensen die maatschappelijk betrokken zijn, voelen zich verantwoordelijk om de aarde goed achter te laten voor de volgende generatie. Ze leven niet altijd duurzaam vanwege zorgen over het klimaat, maar vanuit zuinigheid. Verspillen is zonde. Aanschaf van zonnepanelen met subsidie zou bij deze groep kunnen werken.
Leven in het hier en nu
Levensgenieters die in het hier en nu leven, zijn lastig in beweging te krijgen als het gaat om het klimaat. Deze groep moet echt persoonlijk voordeel zien in het maken van andere keuzes.
Zo zijn er verschillende groepen die op andere manieren meer bewust worden van het klimaat en ook een andere motivatie hebben om tot actie over te gaan.
